Spawanie metodą TIG to technologia, która zapewnia rozległy szereg korzyści – od możliwości łączenia szerokiej gamy metali po estetykę wykończenia. Jak spawać tak, by maksymalnie zautomatyzować ten proces i zadbać szczególny efekt realizacji?
Spawanie TIG-iem nie jest rozwiązaniem skomplikowanym, choć niewątpliwie – szczególnie przy bardziej zaawansowanych zadaniach – wymaga szczególnej precyzji oraz doświadczenia operatora.
Proces ten sprowadza się do umieszczenia elektrody w dyszy, do której doprowadzony zostaje gaz osłonowy. Należy zwrócić uwagę na fakt, że elektroda jest podłączona do jednego bieguna źródła prądu. Jednocześnie – do drugiego zostaje połączony spawany element. W momencie zajarzenia łuku, który znajduje się pomiędzy elektrodą a przedmiotem poddanym spawaniu, dochodzi do nadtopienia miejscowego przedmiotu. Równocześnie, metoda TIG zakłada wprowadzenie spoiwa, które może przyjąć postać drutu. W ten sposób z ciekłego metalu ukształtowywana jest spoina łącząca elementy.
To jednak założenie bazowe. Należy pamiętać, że spawanie metodą TIG może przyjąć nieco inną formułę. W takiej sytuacji odbyw się nie tylko z dodatkiem spoiwa, ale również – bez niego. W takim przypadku bezspoinowe spawanie TIG zalecane jest np. podczas łączenia cienkich elementów. W takiej sytuacji niezbędną do połączenia spoinę tworzy się wykorzystując brzegi podtopionego materiału.
Reasumując: dysponując odpowiednim urządzeniem do spawania TIG w oparciu o doświadczenie i umiejętności można – w praktyce w sposób nieograniczony – łączyć różne grupy materiałowe. To m.in.:
- stale stopowe i niestopowe
- aluminium wraz z jego stopami
- stopy magnezu
- stopy niklu
- stopy tytanu.
Należy w tym kontekście zwrócić uwagę na kwestię parametrów. W tym przypadku metoda TIG dzieli się na dwie drogi w zależności od rodzaju i biegunowości prądu do spawania. W ten sposób proces TIG podzielić można na metody:
- DC (spawanie prądem stałym obejmujące stale stopowe, niestopowe, oraz miedź i tytan)
- AC (spawanie prądem przemiennym obejmujące aluminium, magnez oraz stopy tych materiałów).
Czytaj także: Spawanie metodą MMA
Prąd a parametry spawania TIG
W niemal wszystkich przypadkach spawania wykorzystywana jest ujemna biegunowość prądu spawania. W ten sposób dochodzi do optymalnego rozkładu ciepła między spawanym elementem a nietopliwą elektrodą.
Samo natężenie prądu należy dostosować do rodzaju i grubości materiału, który poddany jest tego typu obróbce. Szczególną uwagę zwrócić trzeba na:
- wymiary elektrody nietopliwej – jej średnicę
- rodzaj elektrody
- pozycję spawania
- typ wykorzystywanego gazu osłonowego.
Na tej podstawie natężenie prądu dostosować należy do oczekiwanej szerokości i głębokości generowanej spoiny. Jeśli będzie ono zbyt niskie, można spodziewać się problemów z wygenerowaniem wystarczającej jakości przetopowej. Z kolei nadmierne natężenie podczas spawania TIG-iem doprowadzi do wygenerowania większej głębokości wtopienia. To wraz z prędkością spawania grozi zachwianiem estetyki. Efektem mogą być metaliczne wtrącenia w stworzonej spoinie lub przegrzanie materiały poddanemu obróbce.
Ostatnim z czynników, które brać trzeba pod uwagę spawając TIG-iem jest wspomniana szybkość procesu. Standardowo powinna mieścić się w przedziale pomiędzy 0,05-0,4 m/min.
Metoda TIG a możliwości automatyzacji
W zdecydowanej większości przypadków spawanie metodą TIG odbywa się ręcznie – stąd tak ważne jest, by proces ten powierzyć precyzyjnemu i doświadczonemu operatorowi. Istnieje jednak również możliwość spawania pół oraz całkowicie automatycznego. Coraz częściej spawanie TIG wykonywane jest również w oparciu o działanie zrobotyzowane.
Zalety i wady spawania TIG
Na popularność spawania TIG-iem składa się kilka niewątpliwych korzyści, które zapewnia ta opcja. Podstawowa to możliwość łączenia w ten sposób bardzo szerokiej i zróżnicowanej grupy metali. Uniwersalność oraz wszechstronność takiego rozwiązania świetnie sprawdza się w przypadku zleceń o charakterze przemysłowym i produkcyjnym.
Ważną zaletą charakteryzującą metodę TIG jest kwestia koncentracji łuku. Przy wąskiej SWC istnieje możliwość spawania materiałów o dużej przewodności ciepła.
Inną z korzyści pozostaje niezmiennie estetyka. To nie tylko kwestia wykończenia danego elementu. Sprawne spawanie TIG przekłada się na minimalizację odprysków, drobnych elementów oraz dymu spawalniczego czy odczuwalnego w innych przypadkach hałasu.
Niewątpliwie jednak, wśród wielu zalet TIG pozostają również mankamenty, które należy wziąć pod uwagę rozważając tę metodę spawania. Ze względu na ręczny charakter pracy – choć rośnie możliwość automatyzacji – bardzo duże znaczenie odgrywają kwalifikacje operatora. Istotne jest doświadczenie w pracy ze zróżnicowanymi materiałami ze względu na fakt, że każdy z nich charakteryzuje się innymi właściwościami w kontekście obróbki cieplnej. Zakładając metodę TIG trzeba także uwzględnić m.in.:
- czas pracy i relatywnie mniejszą wobec innych działań wydajność spawania
- tworzenie się ozonu i tlenków azotu
- odczuwalne i utrudniające pracę światło.
