Właściwa konserwacja tokarki ma ogromne znaczenie zarówno dla jej niezawodnego działania jak i bezpieczeństwa pracy. Stąd szczególne istotne jest smarowanie, wykorzystanie właściwego preparatu, a także zadbanie o regularną ocenę właściwości technicznych sprzętu.
Tokarka – jak i inne urządzenia do obróbki – powinna być obsługiwana zgodnie z zapisami instrukcji, które określają wszystkie ogólne oraz szczegółowe informacje dotyczące jej użytkowania. Oprócz wskazówek, jak prawidłowo przeprowadzić proces toczenia, należy dużą uwagę zwrócić na kwestię samej konserwacji. Oczyszczanie oraz właściwe przygotowanie sprzętu do pracy wpływa nie tylko na bezpieczeństwo operatora, ale i efektywność realizacji – odbywa się ona szybciej, z mniejszym ryzykiem potencjalnych błędów wynikających np. ze względu na zabrudzenia.
Stąd bardzo duże znaczenie ma to, by tokarz obsługujący tokarkę był doskonale zaznajomiony z procedurami obsługi, ale i z mechanizmem konserwacji układu sterowania czy systemu smarowniczego. Dokumentacja ta powinna być ogólnodostępna – należy ją umieścić w dokumentacji firmowej oraz instrukcji tokarki.
Czytaj także: Jak działa tokarka CNC
Jak smarować tokarkę w zakładzie?
Choć najczęściej zadawanym pytaniem w kontekście konserwacji jest to, jaki olej do przekładni tokarki wybrać, należy zwrócić uwagę na sam proces krok po kroku. Przed rozpoczęciem pracy smarowania ważne, by doszło do uzupełnienia smarowidła we wszystkich punktach smarowania ręcznego. W przypadku systemów centralnych lub obiegowych istotne jest sprawdzenie właściwego poziomu oleju w zbiornikach.
Należy zwrócić uwagę na to, by tokarka była smarowana zgodnie z indywidualnymi zaleceniami producenta. Stąd tak istotne jest regularne sprawdzanie poziomu oleju w newralgicznych elementach urządzenia.
Sama praca tokarki również ma duże znaczenie w kontekście konserwacji. W pierwszych dniach działania maszyny w normalnym trybie produkcyjnym, należy przeprowadzić wymianę oleju – tak, by mieć pełną kontrolę nad tym, w jakich terminach niezbędna może być wymiana na nowy smar.
Duże znaczenie odgrywa swoisty zbiór dobrych zasad podczas pracy tokarki. Warto zwrócić uwagę np. na fakt, by wióry, które spadają na prowadnice podczas działania sprzętu były sprawnie i efektywnie usuwane. Dzięki temu zredukowane będzie ryzko, iż dostaną się od pod powierzchnie współpracujących elementów urządzenia. Należy również zadbać o to, by zainstalowane obustronne zgarniacze wiórów były regularnie czyszczone. Dość powszechnym błędem jest bowiem sytuacja, w której do nieprawidłowości dochodzi wyłącznie ze względu na zabrudzenia elementów oczyszczających maszynę.
Wióry powinny zostać usuwane każdego dnia po zakończeniu działania. Należy zwrócić uwagę na to, by tokarka na czas przestoju została wytarta z zanieczyszczeń. Wszelkie powierzchnie, które systemowo współpracują ze sobą podczas działania sprzętu zostały posmarowane olejem. Należy też zabezpieczyć podobnie inne powierzchnie – również te niestykowe – co zapobiegnie ich korozji.
Inną kwestią jest właściwe zabezpieczenie takich elementów jak:
- uchwyt tokarski
- gniazda wrzeciona prowadnice
- gniazda.
Ich czystość bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo oraz prawidłowość działania urządzenia.
Czym smarować łoże tokarki?
Olej do przekładni tokarki, łożysk i innych elementów kluczowych dla ich prawidłowego działania nie powinny być przestrzenią do eksperymentów – należy wybierać renomowane markowe smary, które zapewnią odpowiedni poziom ochrony. Błędem jest korzystanie z olejów przeciętnej jakości. Nie ma bowiem pewności, w jakim stopniu zabezpieczą poszczególne elementy np. wobec podwyższonej temperatury.
Należy zwrócić uwagę na metodę smarowania. W przypadku łożysk należy wykorzystać spray przy założeniu:
- pierwsze smarowanie po dziesięciu dniach działania
- drugie smarowanie po kolejnych dwudziestu dniach
- kolejne smarowania co sześćdziesiąt dni funkcjonowania sprzętu.
W przypadku pozostałych elementów można wykorzystywać praskę smarowniczą oraz olej 10-20. Ten może być używany także w kontekście łożysk.
Pozostałe zalecenia konserwacyjne
Tokarki wymagają też zwrócenia uwagi na poszczególne elementy – nie tylko w kontekście gromadzenia się wiórów. Istotna jest np. konserwacja silnika wrzeciona maszyny. W tym przypadku elektryk powinien zweryfikować silnik serwo oraz silnik wrzeciona przynajmniej raz w roku. Wystarczy do tego analiza hałasu roboczego oraz obserwowanie wzrostu temperatury. Na tej podstawie można ocenić prawidłowość działania i poszukać ewentualnej przyczyny mankamentów.
Istotną kwestią jest też konserwacja serwo silnika posuwu maszyny. W tym przypadku kluczowe jest użycie suchego sprężonego powietrza do zdmuchiwania pyłu ze szczotki i sprawdzanie zużycia szczotki. W dużej mierze – jak widać – prawidłowa konserwacja tokarki opiera się na założeniu smarowania wysokiej jakości materiałami, a także ochroną przed wiórami. Drugą kwestią fundamentalną dla dbałości o urządzenie jest regularne analizowanie działania poszczególnych elementów i szybka reakcja w razie nieprawidłowości.
Czytaj także: Sposoby cięcia metali
Autor: Michał Kuźlik
