Programowanie frezarek CNC zyskuje na znaczeniu z każdym zleceniem, które wymaga idealnego dostosowania realizacji do założeń odbiorcy. Jak nauczyć się programowania CNC? W jaki sposób tworzy się program do frezarki i na czym polega istota zaprogramowania urządzenia pod kątem zarówno zleceń przemysłowych jak i jednorazowych projektów? Programowanie CNC to kilka zróżnicowanych metod prowadzących ostatecznie do jednego efektu: skryptu, który stanowi impuls do działania frezarki.
Programowanie CNC podzielić można na trzy główne nurty>. Naturalnym jest ręczne generowanie programu: polega ono na – tak jak w programowaniu tradycyjnym – wpisywaniu określonych kodów i komend bezpośrednio na pulpicie urządzenia. Kodowanie odbywać może się również na komputerze, który podłączony jest do maszyny. W ten sposób użytkownik – poprzez generowanie konkretnych komend na ekranie urządzenia lub na pulpicie innego – buduje listę informacji do realizacji przez frezarkę. Tego rodzaju tworzenie cykli G-kodów opiera się na ogólnie przyjętych wariantach. I tak:
- G90 odpowiada wymiarowaniu bezwzględnemu w zakresie określenia punktów posuwu wyrażonych w mm na min.
- G54 wskazuje stopień przesunięcia; kolejne – np. G55 czy G57 – pozwalają na wskazanie dodatkowych wartości
- G80 służy do odwołania cyklu produkcyjnego
- G0 wywołuje szybki ruch ustawczy niezbędny przy początkowej pracy programu.
- G43 dokonuje odczytania długości narzędzia z podanego zestawu
- G83 jest kodem odpowiedzialnym za wygenerowanie cyklu nawiertów wraz z wyciągnięciem wiórów.
W ten sposób, opierając się na kodach – powyższe to tylko część z wykorzystywanych – operator może stworzyć ciąg komend, które wykona urządzenie. Dotyczy to nie tylko samego procesu działania CNC, ale również detali technicznych – ustawienia maszyny w punkcie wiercenia czy uruchomienia chłodzenia.
Zastanawiając się, jak programować CNC. warto więc pamiętać, że do dyspozycji użytkownika jest zarówno ręczne wpisywanie kodów G, jak i wykorzystanie pełnych cykli – zarchiwizowanych zapisów gotowych ciągów, które można dostosowywać do danego projektu pod kątem np. wymiarowania.
Czytaj także: Czy warto kupić używane maszyny CNC
Jak programować CN? Podstawy programowania CNC krok po kroku
Każdy z podstawowych programów do CNC ma kilka podstawowych sektorów, które należy ująć w kodzie. Są nimi:
- sekwencja startowa
- wskazanie wybranego narzędzia
- charakterystyka drogi dla narzędzia
- sekwencja końcowa.
W przypadku programowania CNC – do podstaw należy wskazanie toru, na jakim ma poruszać się narzędzie. To jego dotyczy ciąg poleceń generowanych na podstawie kodów G. Tak więc, procedura powinna rozpocząć się od wskazania punktu startu obróbki (G0), by następnie wskazać punkty, do których ma przekierować się narzędzie. Operator powinien w takiej sytuacji wskazać również, czy tor narzędzia ma być łukiem (G2 lub G3 w zależności od układu względem wskazówek zegara) czy też prostym odcinkiem (G1). Ostatnią z kluczowych danych jest wskazanie głębokości pracy narzędzia.
W ten sposób można opanować podstawy programowania CNC i stworzyć proste oprogramowanie – bardzo podstawowe – do pierwszych działań na CNC. To jednak dopiero wstęp do zdecydowanie bardziej zaawansowanych projektów, które wymagają zdecydowanego przeskoku jakościowego i wiedzy, jak programować na CNC.
Programowanie CNC oparte na możliwościach CAM
Innym rozwiązaniem umożliwiającym napisanie oprogramowania CNC jest oparcie się na możliwościach technologii CAM. Pod skrótem tym kryje się anglojęzyczne określenie computer-aided manufacturing. To rozwiązanie, które pozwala tworzyć program w oparciu o stworzony model 3D danego elementu. Wynika to z coraz bardziej zaawansowanych zadań stawianych przed operatorami. Jak napisać program na tokarkę CNC w sytuacji, gdy obrabiany kształt wymyka się wszelkim standardom ujętym w ramach kodowania G? Właśnie w takich sytuacjach rozwiązaniem jest programowanie CNC oparte na możliwościach CAM. W sytuacji, gdy dany element jest skomplikowany, pełen detali i wychodzący poza ogólne standardy obróbki maszynowej, wygenerowanie kodu bezpośrednio z oprogramowania CAM pozwala precyzyjnie zdefiniować oczekiwania operatora. Dodatkowo – dotyczy to bardziej doświadczonych programistów – istnieje możliwość eliminacji ewentualnych błędów w wymiarowaniu czy potencjalnych mankamentów technicznych jeszcze na etapie testowym i przed przekazaniem programu do działania.
Dwie sfery, które prowadzą do jednolitego efektu
Reasumując: w przypadku programowania CNC podstawy wymagają:
- ogólnej znajomości środowiska IT
- wiedzy dotyczącej technologii – np. obróbki wiórowej.
Możliwości, jakie dają programy do obróbki CAM stają się naturalnym środowiskiem pracy, ale wyłącznie w sytuacji, gdy operator swobodnie porusza się w ogólnej branży komputerowej. Z drugiej strony: sama znajomość oprogramowania da niewiele bez doświadczenia – wiedzy o tym, jak zachowuje się obrabiany materiał w zależności od jego specyfiki. Wytrzymałość materiałowa, mechanika ogólna, wiedza o technologii z zakresu doboru elementów czy zachowania danego stopu metali – wszystko to składa się na ogólną świadomość CNC. Jedynie połączenie tych dwóch sfer daje odpowiedni efekt w postaci odpowiedniego zaprogramowania tokarki CNC.
Autor: Sławomir Hałat
